HEI LE, ISUA PIANNA HMUN CHU!



HEI LE, ISUA PIANNA HMUN CHU!
Chhungpuia Renthlei

(A tawpah hian youtube video link a awm a, like, comment leh subcription min lo tihsak ve hram dawn nia aw. Video en hmain a thu hi han chhiar hmasa la, video en pawh a nuam sawt a nia)

Kum 2000 liam ta daih tawhah khan Nazareth khua a cheng Nula thianglim leh fel tak mai Mary hnenah Angel Gabriel chu a inlar a. Juda nula hnenah chuan khawvel chhandamtu tur Pathian fapa a pai anga, a hmingah chuan Isua an sa ang tiin a hrilh a. Nula thianghlim Mary chuan mak a ti hle a, pasal a la neih loh a vang leh a pasal tur Joseph nen an la inhual mek chauh a ni si a. Mahse, Pathian remruat ani miau si a, Thlarau thianghlim fa chu a pai ta a. Mary chu a mangang hle mai a, a pasal hual Joseph chu thil thlen dan chipchiar takin a hrilh nghala. A hlauh thawn ang ngeiin Joseph chuan a thusawi chu a ring thei ta hauhlo mai le. Tin, hetih lai hunah hian pasal neilova naupai chu an hnam danah thihna hial thleng hrem theih a ni si a, an mangang dun kher mai. Pathian erawh chuan engkim mai hi fel takin rem a ruat a, Joseph a mumangah chuan Gabriel bawk chu inlarin, Hlauthawng lo tur leh Mary chu nupuia nei ngei turin a hrilh a. Tichuan, Joseph a pawh chuan Angel thusawi chu zawmin Mary chu nupuiah a nei ta a

Engvangin nge ran inah kher Isua a pian?
Bible a kan hmuh angin, Kaisara chhiarpui a Joseph leh Mary an kal khan mipui an tam em avang leh Mary kha nau nei thei dinhmunah a awm reng avangin mipui nawlpui kara khualbuka thlen kha a remchang lo a, ran inah an riak ta mai a. Hetih hun laia an ran in hi nisa leh ruah laka tawm hul theih nan puk ang deuhva an kher a ni a, a bul hnai lawkah ran vulh tana ei tur leh tui an dahkhawlna hmun a awm bawk thin. Han ngaihtuah chian chuan Naute nei thei dinhmuna ding an nih avangin, mipui tam tak zinga riah ai chuan Josefa leh Mari tan khan helai hmun hi zan riahna remchang tak a ni ve tho mai. Tichuan, Bethlehem ran in tlawm takah chuan khawvel chhandamtu kan Lal Isua Krista chu a rawn piang ta a ni. Hei pawh hi Pathian remruat tho anih a rinawm.

Isua pianna hmun ngei  kan hmu ve ta
Kan Lal Isua pian hun atanga chhiara kum 2000 aia tam a liam hnu, 2022 AD November ni 5 (Saturday) khan Holy Land Bethel Group 2022 te chuan Mangoes Tour & travel neitu nu Pi Manuni leh Tour guide Upa Dr. PC Biaksiama hovin Bethlehemah Isua pianna hmun kan tlawh a. Isua pianna hmun Bethlehem hi Israel leh Jordan inkar Judeau Mountain Range, Palestina ram chhung West bank area a awm a ni a, Helai hmun hi Jerusalem chhim lam 10 km a awm a ni. Bus a kalin 30-45 minute chhung leka thlen theih a ni. Isua pianna hmunah hian Biakin lian tak a awm a, a chhungah rei tak kan intlar hnu ah Biakin hnuaiah kawng zim takah kan lut thla a. Isua pianna hmun lai tak chu kan zu hmu ta a. Hman a miten hmuh an chak, hmu lova sang tam tak an liam laia "Bethlehem bawngin tlawm ah a rawn piang a" ti a kan sawi thin kan Lal Isua pianna hmun ngei kan hmu chu kan hlim ngei mai.

Isua pianna hmun ah hian biakin lian leh ropui tak Church of the Nativity an tih a ding luah mai a. Isua pianna hmun biakin leh a kawt zawl te hi 3 hectares (30,000 Sq.m) lai a zau a ni a, a ropui hle maia. Heng lai hmun hi Manger Square tiin an vuah.  A awmzia chu Isua pianna Ran chaw pekna thleng hmun hma tihna a ni ber e.  He Biakin chhunga lut tur hian kun chunga pa khat te te a luhna kawngka zim te kaltlang ngei ngei ngai a awm a, hei hi Door of Humility an ti. A awmzia ber chu tlawmna kawngkhar tihna a ni. Hemi kawngka an siam chhan ber chu chapona leh mahni indah chungnunna zawng zawng paih thla a, tlawmna nun nen chauh Lal Isua krista hnen a kal thlen theih tih entirna a ni ber mai.

Kawngka zim te a kan luh hnuah Biakin ropui tak kan pawh phei nghal a. Biakin chhung hi block 5 ah then a ni a, milem awmze nei leh mawi tak tak hmuh tur a tam hle mai bawk. Isua pianna lai tak hi Biakin hmun thianghlim hnuai ah a awm. Biakin luhna kawngkhar atangin dinglamah kan kal phei zel a, hmun thianghlim sir dinglamah kawngka zim tak Door of Humility a lo awm leh a, hemi ah hian thui lo te step ah kan chhuk thlak hnuah Isua pianna hmun chu kan thleng ta a ni. Isua Pianna lai tak ranchaw pekna thleng hi feet 2 tiat vel bialin a khuar a, a hual velin thir phek 14 lai an kilh bet a. Arsi ban 14 nei anga siamin a lai takah nausen Isua an mutna hi an lo chei thlap a ni.

Hetiang Biakin hi hmun thianghlim hmun hma vawn himna atan leh a tlawhtu te tawngtai theih nan Biakin an sa deuh zel thin.Heng te hi kan rama Biakin kan tih ang hi a ni lo a, mipui punkhawmna leh rorelna hmun (Roman basilica) a ni ber zawk. Puithiam serh leh sang khawih thei leh rawngbawltu engemaw zat ten an vil reng thin. A tlawhtu te pawhin Tawngtai nan an hmang thin bawk. Hmun tam zawkah chuan Lukhum phelh, bengchhen loh leh Camera hman loh a ngai thin.

Isua pianna hmun chanchin danglam tak chu
Isua pianna hmuna Biakin lian tak ( Church of Nativity) hian chanchin ngaihnawm tak tak a nei teuh mai a, tlem a zawng han tarlang leh lawk teh ang. Kum zabi 3 na ah khan Lal Constantine-a nu St.Helena khan he puk awmna lai hi a commission a, Biakin lian tak a sak tir a. Kum zabi 2 na atang khan Isua pianna lai hmun ngei ni a an pawm a ni. 339 AD khan Biakin hmasa ber an sa zo. Hetianga biakin an sak hnan tlat avang hian Persia lal Cyrus II "King Cyrus the Great" an tih chuan Babylonian lalram leh Jerusalem 539 B.C a a run tum pawh khan hmun tam tak a tihchhiat laiin vanneih thlak takin a him phah a ni. Kum zabi 6 na hun lai khan a kan chhiat avangin biakin lian zawk tak tuna kan hmuh ang hian an sa tha leh a. A hmun pawh 3 hectres laiin an ti lian a, Biakin mai bakah Latin, Greek Orthodox, Franciscan leh Armenian Biakin te an sa tel a. Hei bakah Dar khaina in sang te, Huan mawi tak te leh ram thianghlim tlawhtu(pilgrimage) kal kawng te pawh an siam tel vek bawk.

Khawvel hmun hrang hranga khualzin ten an tlawh hmun hma te hi UNESCO World Cultural Heritage Site list ah an telh thin a, a tlawhtu te tan a him leh him loh hi uluk takin an check reng thin. Enkawl that loh vanga hmunhma him lo ni a an ngaih te chu List of World Heritage in Danger ah an dah a, a him loh viau phei chuan tlawh theih loh turin an khar sak thin. Hmun tam tak khar hlen sak hial te pawh an nei thin. Hetianga List of World Heritage in Danger a an dah hian a enkawltu sorkar tan mualphona a nih thin avangin theih tawkin an chei tha thin.

Isua pianna hmun uluk taka enkawl zel a ni
Kum 2012 khan UNESCO World Cultural Heritage Site ah telh a ni a, khawvel biakin upa ber pawl zinga tun thlenga la ding awm chhun he Nativity church hi sorkarin a enkawl tha tawk lo a ngaiin chhe thut thei reng h dinhmun hlauhawma ding (List of World Heritage in Danger) ah puan nghal a ni bawk. Hetiang list a awm hi a enkawltu te tan a mualpho thlak viau thin avangin a chhuat phah leh a building hrim hrim te lung chang tha tak nen an thuam tha a, a chhe lai an repair bawk a. Hetiang anih takah chuan kum 2022 June 30 a World Heritage Committee, Baku khawpui, Azerbaija rama an neih khan zin mi te tlawh atan a himah an pawm leh ta a, List of World Heritage in Danger atangin an paih leh ta.Tichuan, vawiin thlenga tlawh theih in a awm a ni.

Youtube video link:
Hemi link ah hian click rawh le.

Post a Comment

0 Comments