-Er. Chhungpuia Renthlei
Kan hriat theuh angin Aadhaar Card chung chang hi thil thar chu a ni hauh lo nachungin, Mimal himna tichhe thei a ngaitu te dodalna hrang hrang a awm avangin ngaihven a hlawh hle mai. Kumin 2018 kum tir atang khan phei kha chuan Supreme Court thutlukna ngaichangin India ramchhunga chanchin thar thehdarhtu media hrang hrang te ngaihven a hlawh thar hle mai.
Thla hmasa September 26 a Supreme Court thutlukna puanchhuah anih atang phei chuan vawiin thlengin India ram mipui te ti ti tam ber a tling hial ta mai. Social media hrang hrangah Aadhaar Card chung chang thehdarh a ni a, keini mizo te pawhin WhatsApp group hrang hrangah kan thawn darh chuai chuai anih kha. Kan hriatna tizau tu atan Aadhaar chunchang a thu langsar zual tlem ka han chulram fan thuak thuak ve a nge.
Aadhaar hi enge ni le?
Aadhaar hi thil lam tawi ni lovin, hindi tawng a ni a, a awmzia chu Innghahna (Foundation or Base) a ni. Kawng hrang hranga India ram tih hmasawnna turin kum 1997 August khan ruahman daih tawh a ni. Aadhaar is a 12-digit individual identification number a awm a, hei hi Aadhaar Card Number nilovin, Aadhaar card neitu mimal UIDAI ten an chhinchhiahna number a ni.Unique Identification Authority of India (UIDAI) kaihhruaina hnuaiah kum 2009 khan a taka hman tan a ni.
Aadhaar hi khawvela biometric programme lian ber a ni. Nikum 2017 khan In 2017, Oxford Dictionary chuan Aadhaar hi ‘Hindi Word Of The Year’ ( hindi tawngkam lar ber ) ah Official takin an puang .Sorkarin a puan danin Aadhaar card mipi khat ta tur siamna atan US Dollar 1 aia tlem ang hmang ral thin. Tin, UIDAI hian nitin Aadhaar cards 1.5 million ( Maktaduai) an siamchhuak thin. Tunah hian mizoram pui 94% aia tamin Aadhaar card kan nei tawh.
Aadhaar card hi tu design nge ?
Nandan Nilekani, the co-founder of Infosys design a ni. Aadhaar tih hming leh khan logo hi April 2010 khan a design . June 2010 khan UPA sorkar chuan aadhaar project hotuber (Head) ah a ruat nghal bawk. Hemi hnu hian post thar an siam, Chairman of the UIDAI atan an ruat nghal a, Cabinet Minister rank a ni.
Aadhaar card hi tunge nei hmasa ber ?
Dec 29, 2016 in a tarlan danin India rama Aadhaar nei hmasa ber chu Pune atanga 470km a hla a Maharashra hmarlam thingtlang khua Tembhli a cheng nu pakhat Ranjana Sonawane-i a ni.
Aadhaar card hi tu te nge pechhuak a, neih ngei ngei ngai (mandatory) a ni em ?
Aadhaar card pechhuaktu ber chu Unique Identification Authority of India (UIDAI) a ni. Government agency an ni a, New Delhi ah an awm mek a ni. India ramchhung state hrang hrangah Aadhaar Center an din vek bawk. September 2013 a Supreme Court thuchhuak angin Aadhaar hi intihluihna a neih tir tur a ni lo, a nei duh te chauhvin an nei tur a ni. Hetihlai hian Sorkar scheme hrang hrangah tangkai taka hman anih avangin Aadhaar card neih loh chuan kawng hrang hrangah harsatna a awm thin a, khua leh tui te tan chuan neih ngei ngei erawh a fin thlak thung. Unique Identification Authority of India (UIDAI) thuchhuahin a tarlan danin, NRIs (non-resident Indians) and OCIs (Overseas Citizens of India) huapin India khua leh tui tawh phawt chuan an nei thei vek a ni.
Aadhaar card hian thih hun a nei em ?
Aadhaar card hian thih hun (expiry date) a nei lova, vawi khat neih tawh chuan dam chhungin kan ring thei tawh a ni. Hetih lai hian naupang kum 5 hnuailam te tan blue aadhaar card kan siamtir chuan kum 5 an pelh hunah update tur a ni thung. Times of India
Aadhaar buaina
India ram mipui te tana hman tura a buaipui tan tirh atangin mi tam takin a dodal nasa hle. Heng dodaltu te zinga a mei zang hlaptu pawimawh tak tak te zingah eptu party congress hruatu lian te an thahnem hle bawk. Keini mizoramah pawh sakhaw thila lalutin kan dodal nasa ve hle a nih kha. Unique Identification Authority of India (UIDAI) te chuan Sorkar hriatpuina in a him thei ang ber a thuam anih thu an sawi thung.
Kum 2011 khan parliamentary standing committee on finance chuan data ruksak, diklo taka hman leh ducument lem siam chunchangah Aadhaar hian mimal himna tichhe thei a an hriat vangin Kum 2010 a Aadhaar project hmanga The National Identification Authority of India bill, 2010 (NIAI bill) parliament a pharh tawh chu an hnawl. Kum 2012 khan High court justice KS Puttaswamy chuan Aadhaar chungchangah thubuai (Petition) hmasa ber chu a thehlut. Kum 2013 ah Supreme court chuan Aadhaar avangin tumah an buaina theln tir tur ani loh thu leh a duh lo te nei tura nawr luih loh tur tiin thupek a chhuah.
Kum 2014 ah supreme court chuan Aadhaar card hi neih ngei ngei tur anih loh thu leh mimal remtihna lo a sumdawngtu leh Agent ten aadhaar card an phut tur anih loh thu a chhuah leh. Kum 2016 ah Aadhaar Act, 2016 siam a ni. Kum2017 khan Sorkar schemes hrang hrang 12 ah Aadhaar card neih ngei ngei tur tiin sorkarin thupek a chhuah. June 2017 khan income tax atana aadhaar neih ngei ngei tur a tih hian India danpui fundamental right a kalh lo ti a Section 139AA of the Income Tax Act in a sawi chu The apex court chuan ngaihtuah nawn leh turin a dah. Tin, Supreme court chuan Aadhaar hian India danpui fundamental right a kalh leh kalh loh chu uluk taka ngaihtuah anih tur thu a puang.
Kumin January 2018 khan India rama chanchinbu lar tak Tribune newspaper reporter chuan Aadhaar card lem siam anih thu a sawi. March 2018 khan Aadhaar Act hi a a dik emaw, dik lo emaw Aadhaar chungchanga thutlukna a awm hma loh chuan sorkar scheme hrang hranga Aadhaar thlunzawm tura dead line sorkar siam chu a pawt sei. September 2018 khan supreme court chuan Aadhaar hian India danpui fundamental right a kalh loh thu te, PAN CARD nena thlunzawm zel tur te, Aadhaar hi bank account leh mobile no nen thlunzawm kher a tul loh thu leh Data himna turin Aadhaar Center hi a him thei ang ber a thuam tur thu a puang ta a ni.
Supreme Court chuan September 26 khan Aadhaar Act-a Section 57-na chu a hnawl
Aadhaar Act Section 57-naah chuan Aadhaar number chu sorkar leh private company hrang hrangin an phut thiang niin a inziak a.
Supreme Court Judge Justice AK Sikri chuan Aadhaar Act Section 57-na chu India Danpui Article 14 kalh anih thu puangin Supreme Court a hnawl . Private company-ten Aadhaar number an la thin hian mi mal zalenna dan a bawhchhia a ni an ti. An customer-te phalna a nih loh chuan eng private company mahin Aadhaar detail hi an dil lui thiang tawh lo. Private firm hrang hrang – telecom company te, internet hmanga sumdawn -na firm te leh private bank-te chuan an customer te hnenah Aadhaar card an phut thiang tawh lo.
1. Chief Justice Dipak Misra hona hnuaia member panga awmna Constitutional Bench chuan Aadhaar chu Income Tax return filing tih nan leh Permanent Account Number (PAN) neihna atana pawimawh a ni tiin, Aadhaar tel lo chuan heng hi tih theih a ni lo ang.
2. Commercial Bank leh e-wallet company entirnan Paytm angte chuan an service hmangtute chu KYC an tih dawnin Aadhaar an neih an phut thin a, anmahnia account neite chuan hei hi an tihhlawhtlin ngaiin, an tithei lo a nih chuan an service pek theih chu tihtawp a ni ang an ti thin. Tunah erawh chuan Aadhaar phut kher hi a rem tawh dawn lova amaherawh chu, KYC ti tura tul dangte erawh tihhlawhtlin a la ngai reng dawn a ni.
3. SIM Card lei dawnin Telecom Service Provide-te chuan Aadhaar an phut kher a tul tawh lo a, KYC documents dang Voter ID card, Driving License leh a dangte hmangin SIM card thar a neih theih tawh dawn a ni. Mobile service provider hnen atanga SIM card nei tura Aadhaar ngai thin tihbo hi Justice Chandrachud chuan a thlawp tlat a ni.
4. CBSE, NEET leh UGC hnuaia zirlaite chu Aadhaar tel lovin exam an hmachhawn thei anga, School-ah pawh admission tih nan Aadhaar a ngai kher lo ang.
5. Aadhaar chu sorkar hmalakna hnuaia hamthatna scheme leh subsidy dawn nan hman zui a ni zel dawna, hei hi a chhan ni alang chu heng hmalaknate hian a tum tak a thlena a dawngtu tur takin an dawn ngei theih nana tih a ni.
6. Hetih lai hian heng hmalakna leh hamthatna sorkar hnuai a mi hi naupangin an chan ve ngei theih nan leh an chanvo chhuhsak an nih loh nan Supreme Court chuan Aadhaar nei lo pawh ni se naupang chu ngaihnathiam an ni tur a ni, a ti.
7. Apex Court chuan Aadhaar Act-a Section 57 chu paihthla ta a. Heti a nih chuan company emaw private lam thila Aadhaar hmang tura indilna leh hman tumte chu tihtawp vek a ni tawh ang.
8. Supreme Court chuan Aadhaar atanga mi chanchin, nihna leh thildang lakchhuah a khap nghala, hei hian a hma lama ram venhimna atanga tangkai turah chuan Aadhaar hman theih a ni ang tih chu a titawp ta a ni.
9. Justice Sikri chuan Aadhaar chu inenthlakna hmanrua anga hman theih a nih loh thu sawiin, mimal inhailanna lama hman theih dan a awm meuh lo tih sawiin tuna sorkarin hman a tum danah erawh mi chhum chhiate chawikanna leh India rama miretheite chanvo pek theihna hmanrua tha tak a nih thu a sawi.
10. Aadhaar chu Telecom Company leh Bank lamah a hman a ngai kher tawh dawn lo tih sawiin, heti a nih chuan Aadhaar chu Biometric Information tlemte kawltu mai a ni dawna, mi thuruk leh mimal zalennaah kawngro a su dawn lo a ni, tiin Court thu chhuak chuan a sawi.
AADHAAR TULNA LEH TUL LOHNA KHAIKHAWMNA
AADHAAR NEIH TULNA
1. Income tax
2. Govt. Subsidise (Ration ,LPG)
3. Social Benefits Scheme (PDS,MNREGA, Pension)
4. Filling tax return ( PAN Card link )
AADHAAR NEIH TUL TAWH LOHNA
1. Mobile Connectionah (SIM card nen thlun zawm angailo)
2. Bank Account hawnnah ( Bank Account nen thlun zawm angailo)
3. School Admission leh Exam hrang hrangah
1 Comments
//7047278327...7682968995..7047309283
SBI yono Customer care number
//7047278327...7682968995..7047309283 Customer care number
//7047278327...7682968995..7047309283 Customer care number
//7047278327...7682968995..704730928 Customer care number
//7047278327...7682968995..7047309283
SBI yono Customer care number
//7047278327...7682968995..7047309283
SBI yono Customer care number
//7047278327...7682968995..7047309283
SBI yono Customer care number
//7047278327...7682968995..7047309283