EVOLUTION OF WHATSAPP ( 2009 – June 2022)

EVOLUTION OF WHATSAPP
( 2009 – June 2022)
Er. Chhungpuia Renthlei

2009 ( WhatsApp a piang ta)
WhatsApp hi Kum 1994 -20 laia Web portal and online services lar tak Yahoo! company a hnathawk thin pahnih Brian Acton-a leh Jan Koum-a ten February 2009 khan California ah an siamchhuak a. Atirah chuan tun a kan hman ang thu inthawn tawnna tura siam a nilo a, phone contact list a awm te status hriat sak nan chauh a siam a ni. An tum ber chu phone contact list a mi status update apiang te awlsam taka hriat ve theih zel nan a ni ber. WhatsApp an siam tirh hian phone battery a heh hle bakah a khat tawka a chhiat (crash) reng vangin hmantlak a ni meuh lo. Jan Koum-a pawh a beidawng hman hle.

WhatsApp version 1, Push Notifications Add-On an tih mai chu June 2009 khan Apples smartphone tan tlangzarh a ni a, A hmangtu te lawm a hlawh phian mai. Messenger ang deuhvin inbiak nan an hmang nghal a. Mahse, Status hmang ringawta inbiak chu buaithlak an ti a, chat messenger ( SMS) hmanga inbiak theih an duh hle.

Jan Koum-a chuan WhatsApp hmangtu ten a beisei aia hman nasat zia leh Status update hmanga inbiak ringawt an duhkhawp loh zia a hriatin messenger application anga WhatsApp siam law law a tum ta a. Tichuan, WhatsApp 2.0 a buaipui leh ta, rei lo te ah text message thawn theih turin an siam a, 27th August 2009 ah WhatsApp chu a duh apiang download theih turin Apple App Store ah an dah a. December 2009 ah milem(Image) thawn theih tura siam a ni bawk.Reilo te ah a hmangtu 250,000.lai an tling der mai

2010 (Google map hmanga Location sharing)
Hemi kum hian feature thar telh belh nek vak lovin mobile phone hrang hranga hman theih turin WhatsApp hi an siam a. January 2010 ah BlackBerry smartphone tan an siam a, May 2010 ah Symbian OS smartphone tan an siam leh a. June 2010 ah Google Mapshmanga awmna hmun inhrilh theihna (Location sharing) an telh belh bawk. August 2010 ah Android smartphone tan siam an siam leh bawk. October 2010 rawn inher meuh chuan 10 million users a nei der tawh mai.

2011 (Group Chat)
Jan 21, 2011 ah Tencent Holdings Limited, China chuan WeChat messenger app a rawn siam chhuak a, China ramah a lar hle. Kum tir atangin WeChat Messenger nen an in el nasa hle. Vanneihthlak takin WhatsApp chuan Funding $ 250,000 lai a hmu a, hma an sawn chho zel. September 2011 khan Snap Inc. Santa Monica, America te chuan American multimedia instant messaging app and service "Snapt chat" an rawn siam chhuak a. An in el nasa hle bawk. WhatsApp ah Feature thar group chat an dah belh leh a.

Kum 2011 thleng hian WhatsApp a thuthawnte hi anihna ang ang a thawn a ni a, changtlung viau tawh mahse, security lam erawh a tha tawk lo hle, Hacker ten WhatsApp accounts Hijack leh message chhiar ruk theih dan an hmuchhuak ve zel a. WhatsApp him loh thu report an dawng nasa hle mai. December 2011 ah phei chuan10 million users a nei tling der tawh mai.

2012 (WhatsApp in security ah harsatna nei)
Kum 2012 hi WhatsApp tan kumtha a ni hran lo.Hetianga an rawn lar chhoh tak zelah chuan eltu mai bakah ertu an pung ve zela, Cybercriminal ten an rawn target nasa hle bawk. Kum tir atangin WhatsApp chuan security lamah harsatna a tawk nghal der mai. Jan 6, 2012 ah tu tih hria tloh te chuan WhatsApp hmangtute phone number an hriat phawt chuan an status an thlak sak theih thu an rawn tarlanga.Theihtawpin security lamah hma an la nghal, August thla ah midang chhiar ruk theih loh tura message venhimna“Encryption” an rawn hmang ta a.

2013 (Voice Message)
Kum 2013 khan thu type ngailova awlsam taka aw ri hmanga thu inthawn theihna "Voice Messaging" telh a ni. February 2013 khan WhatsApp hmangtu 200 million an tling der mai. December 2013 ah khanWhatsApp hmangtu 400 million an tling hial a ni.

2014 ( Facebook in a lei)
Kum 2014 ah Message dawng tu ten an an chhiar ngei a ni tih hriatna "Read Receipts'" telh thar a ni. A hmang duh loh tan pawh hman loh theih dan (Disabled) an dah tel bawk. February 2014 khan facebook chuan US dollar 19 Billion in a lei. Hei hi khawvela software in leina man to ber a ni. Tichuan, WhatsApp chu Facebook ta a lo ni ta. Facebook te chuan Social network apps i.e Viber, Skype, Line, etc. te entawnin voice Call an buaipui nghal a.

2015 (WhatsApp Web version)
Kum 2015 ah Computer / Laptop hmanga WhatsApp hman theihna "WhatsApp Web" leh a thlawna thian leh chhung te call theihna "WhatsApp Calling" an telh thar bawk. 2015 kum tawp lamah Animation (GIF images) a thawn theih bawk.

KUM 2016 (end to end encryption)
2016 kum tir atangin security thuam that nan two-step verification feature an buaipui a, April 2016 ah WhatsApp hmangtu privacy venhim nan 'end to end encryption' siam a ni.Mimal thu thawn reng reng a dawngtu chauhvin message pangngaia an letlin(Decrypt) theih tur leh dawngtu tur nilovin in an hmuh leh chhiar theih loh nan code hmanga lehlin (encrypt) a lock vek a ni. WhatsApp developer hial pawhin an chhiar thei lo.

End to end encryption hi a that viau rualin cyber crime lam hnuchhuitu te tan harsatna a thlen nasa hle thung. WhatsApp hmanga pawikhawihtu leh sorkar phiarru tu duh angin an chhui theilo. WhatsApp hnenah thubuai hial an thehlut a, vawiin thlengin he thubuai hi a la tawp thei meuh lo.

2016 March thla ah text leh image mai nilo, document file hrang hrang (doc,xls, pdf e.t.c) inthawn theihna "document sharing feature" an siam bawk. Sorkar thuchhuak, news paper leh document tangkai tak tak kan chhiar thei ta. May thla ah phei chuan khawvela computer OS (Operating system) lian pahnih Apple Mac leh Windows ah WhatsApp an telh nghe nghe.

2017 ( WhatsApp Status feature )
Kum 2017 ah hian thil duhawm tak tak a thleng a, duhawm loh tak pawh a thleng bawk.Vawiin thlenga kan hmanlar WhatsApp status, Message thawn sual Delete theihna (Delete for everyone ), Voice record sei tak tak record theihna te leh WhatsApp chhunga picture-in-picture hmanga YouTube video play theihna te an rawn telh a. WhatsApp hmangtu pawh kan pung nasa hle bawk.

WhatsApp hmangtu kan pung zel a, Facebook te pawhin fing thiam takin sumdawn nan a hmang nasa tial tial a. Hei hian WhatsApp hmangtu te himna leh privacy a khawih pawi thei hle bawk. WhatsApp siamchhuak tu te rilru pawh a na ve hle thin. Facebook in duh ang anga a chaih kual vel chu duh lovin WhatsApp's co-founder Brian Acton-a chuan September 2017 khan Facebook company a chhuahsan a, Messaging platform chikhat, Signal Foundation a din a. WhatsApp rawn eltu ber leh mizo te pawhin kan hriat lar Signal an siamchhuak a.

KUM 2018 (WhatsApp Business / WhatsApp e-payment )
Kum 2018 ah pawh hian thil duhawm tak tak a thleng a, duhawm loh tak pawh a thleng leh bawk. Thil tha tak tak WhatsApp Business, WhatsApp stickers, WhatsApp Group calling, UPI payments, PiP mode leh WhatsApp data download theihna te siam a ni. Facebook chuan WhatsApp user data hmanga advertising leh monetization kalpui thuk tial tial a, sumdawnna platform a hman a tum zel a.

WhatsApp din chhan kalpela facebook in duh ang ang a a kaihher zel avangin WhatsApp co-founder leh CEO ni bawk Jan Koum-a leh facebook neitu pa Mark Zuckerberg-a te an lungrual thei ta lova, Jan Koum-a chuan April 2018 khan Facebook a chhuahsan tur thu a puang ve leh ta. Tichuan, November 2018 khan facebook a chhuahsan a, a i awh turin facebook chuan Chris Daniels-a chu WhatsApp CEO atan a ruat ta a.Vawiin thlengin a la ni ta reng anih hi.

2019 (WhatsApp 10th anniversary!)
Kum 2019 hi WhatsApp kum 10 tlin champha a ni a, kum chhinchhiah tlak tak a ni. Kum 2010 -19 chhung a Mobile Papps download hnem ber 3 na a hauh pha hial mai. Feature awmsa tih changtlung leh a thar telhbelh a awm teuh mai. WhatsApp Status Updates apiang Facebook Stories ah share theih a ni.India ah Frequently Forwarded' label siam a ni. Khawvel pumah WhatsApp chat group 5 ah forward theih tura limit siam a ni bawk. 

 Kum 2019 a WhatsApp feature langsar zual te:
1. New Group Privacy Settings
2. WhatsApp biometric authentication
3. Consecutive voice messages feature
4. Contact block notification.
5. Group calls
6. Animated stickers
7. QR code button
8. Camera icon
9. New Splash Screen
10. Fingerprint authentication

 2020 (QR Codes & Catalog Sharing)
Kum 2020 kumtir lamah dark mode feature official a tlangzarh a ni. March thla chho atangin Coronavirus pandemic avangin khawvel pum kan buai anih kha. Pawnchhuak theilova lockdown kalpui anih takah chuan WhatsApp chuan World Health Organization leh UNICEF a thawhpui a. Information pawimawh kan hriat theih zung zung theih nan Hotline an siam.

Covid 19 hripui leng karah pawh chawl lovin an thawk reng a. April 2020 ah Group call ah mi 8 thleng a awm theih ta bawk. Shopping Button khawvel pum hman theihin an siam a. WhatsApp Business ah QR Codes leh Catalog Sharing an telh bawk. Information diklo tam lutuk thlit fim nan "Search The Web" Feature telh a ni bawk.Information dik leh dik lo check na tur WhatsApp Tipline  an siam a.

India rama WhatsApp hmangtu te chuan Checkpoint Tipline +91-9643-000-888 hmangin report kan thehlut thei bawk. India ram tan Payments Feature an ruahmanna an kalpui tan bawk. Animated Stickers, QR Code leh features hrang hrang tih changtlun zel a ni. October 2022 ah individuals leh group chats mute theihin an siam leh a.

2021 (New Privacy Policy)
Kum 2021 hi WhatsApp tan kum thalo tak a ni awm e.Kum 2021January thlaah thuchhuah an siam a. New Privacy Policy hi February 8, 2021 hma ngei a zawm turin WhatsApp hmangtu te min nawr a, a zawm lo ten WhatsApp an hman theih dawn loh tur thu in min vau anih kha. WhatsApp hmangtu te data Facebook nena thlunzawm theihna New Privacy Policy an siam chu kum 2021 atanga hman an tum a.

He an thil tum hi Facebook tan chuan sumdawnna tha tak chu a ni ngei mai. Mahse, data privacy a tih chhiat theih mai bakah a himlo hrim hrim bawk. Tin, he thil hian mimal data venhimna dan European Union (EU)ten an siam leh General Data Protection Regulation (GDPR) a kalh tlat bawk. Hei hian khawvel hmun hrang hranga WhatsApp hmangtu te a ti lungawilo hle a, mi tam takin WhatsApp an chhuahsan a, Sorkar leh company tam tak ten an duh lo bawk a, court ah hial thubuai an thehlut a ni. Hetiang a buaina liaan tham a awm takah chuan Facebook te chuan new private policy hi May 15, 2021 a hman turin an postpone leh ta a.

March 1,2021 khan Iran, Brazil leh Indonesia ah third-party animated stickers hman theihin an siam a. March 24, 2021 khan khawvel pumpuiah hman theihin an siam bawk.July 2021 khan milem leh Video thawn theih dan option chi thum Auto, Best Quality leh Data Saver an siam thu an puang a, July thla ah hian Facebook's cloud. (Server) ah end-to-end encryption hmangin WhatsApp hmangtu te data suan luh a ni bawk.

October 4, 2021 khan facebook server chuan harsatna a tawk a, Instagram leh WhatsApp hman theih lohvin darkar 4 vel zet a awm. December 2021 khan WhatsApp hmangtu ten an duh chuan an contact list a awm lo online status "Last Seen" thuruk theih dan an rawn siam leh a.

2022 ( Up to 2G file sharing & 512 group participants)
Kum 2022 hi WhatsApp hmangtu te tan chhinchhiah tlak tak a ni awm e. May 7, 2022 khan WhatsApp kan duh khawp lohna ber Group participant limit 257 chu 512 ah an rawn tihpun tur thu te, File share theih len zawng 100MB chauh ni thin chu 2GB ah an tih pun tur thu an puang a. June 10, 2022 khan an thupuan lawk ang ngeiin June 10, 2022 khan an thupuan lawk ang ngeiin WhatsApp Android version 2.22.12.10 ah leh WhatsApp  iOS version 22.12.0.70 ah an rawn tipung ta a..

A tir lamah chuan 257 aia tam group a awm turin Group link hmanga join tura ruahman a ni a, a hnu ah erawh chuan Group admin ten an add thei thung. Abik takin Group participant 512 a an tipung hi WhatsApp hmangtu ten an tangkaipui hle nghal a. A bikin Mizoramah phei chuan Office, sumdawnna, vengchhung, kohhran e.t.c group hrang hrang te tih len nghal a ni a, member kan in add nghal chur chur mai. Khawvel pum huapah pawh group member an tipung a, group tam tak thiah a ni bawk. Hetihlai hian Messenging platform dang group member 1000 tel awm theihna te nena khaikhin chuan group participant limit hi a la tlem hle mai.

Kum 2022 chhunga features thar awm tura beisei te :
1. Display of WhatsApp profile photo in notifications
Message thar a awm apiangin System notification ah profile photo tarlan ani ang. Hei hi iOS phone atan a ni ang.

2. WhatsApp edit recipients on sharing media
Tu hnenah nge message kan thawn hriat theihna leh tu message nge kan share tih hriat theihna an rawn dah ang

3. Hide WhatsApp last seen from select contacts
Tuna last seen thupbo dan awm mekah hian mimal bik laka thupbona a awm hranlo a, hei hi an rawn tidanglam dawn. Kan contact list atangin kan last seen hrelo se kan duh te kan thlang thei tawh ang a, midang te erawh chuan an hmu thei thung ang

4. WhatsApp Logout
Social network apps i.e.Facebook instagram anga duh hun huna login leh logout theih turin WhatsApp hi siam a ni ang.

5. WhatsApp community
Tuna WhatsApp group pangai ang nilo, WhatsApp group 10 vel thleng awmkhawm theihna tur WhatsApp community a awm ang. Hetiang anih chuan Group hrang hranga awm lovin whatsApp community pakhat kan join chuan group 10 vela awm ang kan ni anga, kan duh zawng group message kan chhiar thei vek tawh dawn tihna ni. Tin, hei bakah group hrang hranga member awm te nen kan in be thei dawn bawk. Amaherawh chu Group admin te chauhin thu an thawn thei hrih ang.

Post a Comment

0 Comments