Mobile generation (G) awmzia ber chu Mobile Telecommunication Technology hmasawnna hrang hrang bithliahna felfai tak sawina a ni.Mobile Industry ten ahun laia technology an hman leh feature hrang hrang a neih dan azirin tunhma 1960 chho vel atanga vawiin thlenga hmasawnna hi fel fail takin 1G,2G,3G,4G ,5G ah te then hran a ni. Mobile Generation tinah hian requency band thar, data rates sang zawk leh generation hmasa ten an tih theih loh transmission technology thar a awm ziah thin. Kum 1981-82 chho velah khan first generationm (1G) a chhuak a, Kum 1998 ah 3G a chhuak leh a. Kum 2008 ah tuna kan hman lai mek 4G hi a chhuak ve leh bawk a ni. Dan naranin kum 10 danah mobile standards generation thar hi an siamchhuak thin a.
0G: WIRELESS TECHNOLOGY BUL TANNA
Mobile Generation Zero(0) te an tih hian tunhma 1960 chho vel a Wireless hmanga inbiakna Motor car a an dah chi, radio telephone a huam ber. Heng te hi tunlaia Mobile phone kan hman ang te lakah chuan technology pawh ala hniam hle.Kum 1956 daih tawh khan tuna kan mobile aia lian leh hnawksak tak mai, car chhunga dah chi Swedish automatic MTA (Mobile Telephony System version A) chu Stockholm leh Gothenburgah te an lo hmang tawh.Tin,kum 1971-ah khan Finland ah ARP (Auto Radio Phone) an hmang tawh bawk. Heng Wireless phone te hian 160 MHz band leh 450 MHz band an hmang a. Heng ho hi Generation Zero(0) tih an ni.Heng te hi wireless hmanga inbiak theihna technology bul intanna leh tunlaia mobile communication hmasawnna bul tanna an nih avangin 0G (zero generation)systems tiin an vuah.
Wireless phone ni mahse, a huamchhung a zim bakah hmanrua a la changtlung lo em em a. Motor car chhungah chauh nilo, hmun hrang hrang a tanga hrui tellova inbiak theih an duh leh ta zel a. Industry te chuan chak takin hma an la a. Radio signal zau zawka thawnchhuak thei turin Mobile tower (Cellular network) an siam chho leh ta a.Cellular wireless telephone technology hmanga inbiak theihna (1G) chu kum 1980 chho khan a rawnchhuak ta a ni.
1G: ANALOG CELLULAR NETWORKS KHAWVEL
Hmun hrang hrang atanga inbiak theih nan hmun hrang hrangah radio mast, tower or cell tower an dah thluah mai a. Ram pum pawh huam phak thei turin cellular network zau tak an siam thei ta.Hrui tel lova inbiak theihna (wireless telephone technology) hmasa ber,1G ( First generation) chu kum 1979 khan Japanah mipui vantlang hman theih a tlangzarh a.1G atang hian Mobile tower kan tih mai A cell site hman tan a ni a. Mobile telephone systems ten cellular network huam chhungah Analog technology hmangin Radio signal an thawnkual a.Tower pakhat in a huam phak loh pawh tower dangin a rawn huam phak leh thin avangin hemi huam chhunga mi te chu motor a chuang leh ke a kal chung pawhin khaihlak miah lovin tha takin an in be tawn thei a a ni. 1G langsar zual te chu: AMPS (Advanced Mobile Phone System),America.TACS(TotalAccess Communications System),UK. NMT450 (Nordic MobileTelephony), German. RTMI (RadioTelefono Mobile Integrato) leh JTACS(Japan Total Access Communications System) te a ni. A tirah chuan 1G mobile system hi a man a to ang hu in hman theihna a tlem hle a, mi naranin an hmang meuh loa demand pawh ala hniam hle, Mobile hmanga Internet access te phei chu rinphak piahlam ani.
Kum 1980-90, 1G hun lai hian hmanrua pawh zangkhai takin an siama, mi naran lei theih turin a man pawh a tlawm a. Telecom operators leh regulators ten khawvel pumah Voice service rawn vawrh lar ta a.Tin, internet klatlanga sumdawnna a rawn thangchho zel bawk nen khawl hmanga inbiakna an uar chho zel a, Mobile Subscriber pawh an pung chho zela, marketah pawh demand a sang chho hle bawk. 1G systems capacity pawh tihpun a lo tul tak avangin signal fiah leh chak tha zawk leh subscriber tam zawk nei thei leh voice signal mai bakah data signal tha zawk nen nei turin Mobile industry te chuan 1G systems an upgrade a lo tul ta a. Signal transmisson Analog system Signal transmisson chu Digital systemah an thlak phawt a. Technology thar tangkai tak tak an telh belh bawk a.Tichuan, Kum 1990 chhoah Digital Mobile Generation (2G) a rawn inher chhuak ta a.
2G: DIGITAL NETWORKS KHAWVEL : GSM, SIM Card, Prepaid, SMS, MMS, Web &Email
2G ah hian hmasawnna tam tak a awm.Signal fiah tha leh chak zawk ( advanced & fast phone-to-network signaling) nei thei turin Kum1990 chhovelah digital transmission system leh Generation hmasa ten signal pekchhuahna tana an hman thin analog signal transmission system chu digital transmission system in an thlak a.Digital systems hmasa ber 2G network a rawn piang ta.Tin, GSM (Global System for Mobile communication ) Technology nen a 2G an han thuam leh meuh chuan,Voice call mai bakah Kan tangkaipui em em Short Message Service (SMS).plain text-based messages hmangin SMS (Short Message Service) Data service pawh kan nei thei ta. Hei hi 2G features pawimawh tak a ni. GSM technology hmang hian mobile terminal leh subscriber te tan a hrangin data dahkhawlna an siam a.Mobile phone memory tha zawk leh SIM ( Subscriber Identity Module) te a rawn piang a.
Tin, Internet protocol (IP) hmanga mobile communications kan tih theih nan mobile data services pawh circuit switch atangin packet switching system a thlak a ni bawk a.GSM chuan data speed sang tak 500 kb/s a thawn thei ta bawk. Tin, 2G system avang hian pre paid leh post paid pawh a hranga siam theih a ni ta bawk.
Tin, GPRS (General Packet Radio Service) technology arawn piang leh a, picture messages leh MMS (Multimedia Message Service) te a tih theih bawk. GPRS technology hmang hian Wireless Application Protocol (WAP) access, Multimedia Messaging Service (MMS) leh Internet communication services tangkai tak tak email lehWorld Wide Web te phone hmangin kan lo ti ve thei ta .2G hi mipui vantlang hman theih turin kum 1991 khan Finland ah a vawikhat nan an tlangzarh.
3G : MOBILE MULTIMEDIA LEH HIGH SPEED IP DATA NETWORKS KHAWVEL
2G phones hmasawnna chak tak avangin kan nitin hnathawhna hrang hrangah mobile phone kan hmang nasa zel a. Speed sang zawka internet kan access theih nan Data service chak tha leh rintlak zawk mamawhna a sang chho ta hle mai. Kum 2000 khan Mobile industry te chuan data transmission changtlung zawk a awm theih khan American CDMA 2000 leh European UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) te chu peih fel a ni. IMT-2000 (International MobileTele communications) thlazarna hnuaiah ITU (International Telecommunications Union) chuan guideline fel tak nen 3G technology an rawn duang chhuak leh ta. 3G tum ber chu multimedia services hrang hrang ti thei tura data rate tihsan a nih vangin 3G hun hmasa lam atangin generation hmasa in data transmission atan a circuit switching system a hman thin chu packet switching system hmangin an thlak leh ta.
Tin, 3G system ah hian Global System for Mobile communication (GSM) networks innghahna ruangam leh radio access technologies te thuam thatna a ni. Mobile networks tha zawk radio access technologies hrang hrang : Code Division multiple Access (CDMA), Enhanced Data rates for GSM Evolution (EDGE), Universal Mobile Telecommunications System (UMTS), High Speed Packet data Access (HSPA) hmang hian wireless voice telephony, mobile Internet access, fixed wireless Internet access, video calls leh mobile TV technologies thar kan nei thei ta bawk a ni.
2G system hnulamah hrim hrim hian mobile hmanga sumdawnna a pun chak em avangin telecommunicationstechnologies thar ber ber hmanga theih tawpa hardware processor hnathawh tihchak leh spectrum daih zaih thei ang bera hman thiam te a tul hle a Heivang hian CDMA leh GSM technology bakah technology tunlai ber ber nen 3G tihchangtlun tumin industry ten theih tawp an chhuah a. LTE (Long Term Evolution) leh WiMAX hmangin 3G an thuam chaka. Spectrum pawh daih zaih zawka hman anih bakah nasa takin data service pawh a chak phah bawk a.Mipui nawlpuiin kan tangkaipui theih dan tur kawng pawh ruahman mek a ni bawk.
Tin, 3G huam chhungah hian 3.5G and 3.75G te a awm leh bawk a, 3.5G ah hian High Speed Downlink Packet Access, 3GPP( 3rd Generation Partnership Project) Long Term Evolution, precursor of LTE Advanced Evolved HSPA technology hmangin 3G pangngai aia chak tha zawk a mobile telephony leh data technology design a ni.
4G: GROWTH OF MOBILE BROADBAND, VoiD,LTE,WiMAX, 3D TV, HDD VIDEO STREAMING
Khawvelah mobile hmanga internet access kan pung zel a, sorkar hmalakna leh sumdawnna hrang hrang atan mobile software (mobile Apps) tam tak an siam a. Duhthusama chak leh rintlaka data upload leh download turin 3G system hian min zo lo chu ani ta ber mai. Hmasawnna a chak tawh tehreng nen, mobile industry te chuan data transmition chak tha leh tlo zawk nei thei turin 3G system mobile broadband an thuam tha a, signal bandwidth leh data services chak tha zawk data-optimized 4th-generation technologies an rawn siamchhuak leh ta. 4G technology tum ber chu 3G aia chaka mobile phone a audio/video streaming quality sang tha tak neih hi a ni ber mai.
Hemi tihlawhtling tur hian data transmission atana 3G a packet switching system an hman chu IP (Internet Protocol) network hmangin an thlak a.VoIP (Voice on Internet Protocol) hmangin Voice call signal zawng zawng te pawh internet, LAN or WAN networks ah audio media angin a kal ta vek bawk. 4G technology mipui ten kan hman theih hmasa ber pahnih te chu Telia Sonera, Scandinavia te siamchhuah WiMAX standard leh LTE standard te hi an ni. 4G ah hian wireless modems hmangin laptops, smartphones leh mobile devices hrang hrangah mobile broadband Internet a access theih avangin Mobile web access, IP telephony, gaming services, high-definition mobile TV, video conferencing, 3D television leh cloud computing te kan lo nei chho ta zel anih hi.
4G CONFUSES AND ENHANCES
ITU’s IMT-2000 hmanga mithiam ten generation a bithliah dan hi 3G thleng hian a felfai thlap a, generation hmasa 2G leh 1G te nen pawh a inhmudik thlap laiin 4G chin bithliahna tur lai tak hi a buai ta tlat mai. ITU in LTE upgrade version leh WiMAX te chauh hi 4G category ah an khung laia operator tam takin LTE version hmasa leh UMTS HSPA+ networks 4G anga an pawm hi uluk taka an chhutin a diklo niin an hria. Heng LTE version hmasa (3GPP Release 8) te hi 3G pangngai aia sang si 4G ni pha chiahlo an ni zawka, non-standard communications ah chuan 3.9G tiin an dah.
21 October 2010 khan ITU’s Radiocommunication Sector ITU-R te chuan 4G mobile wireless broadband technology chungchangah khawvel hmun hrang hranga candidate 6 atangin uluk takin an zirchiang a.LTE pangngai ringawt hian 4G performance values (1 Gb/s data rate) a phalo tih a tarlang. 4G ni pha tura data rate atana technical requirements hrang hrang an tarlan te an zirchian hnuah LTE-Advanced” leh “Wireless MAN-Advanced) WiMAX 2) chin te chauh hi officialin 4G ah pawm a ni. 4G service tha leh chak tak nei turin mobile service provider leh operator te hian signal inhlawmkhawm chak tha tak pechhuak leh dawng thei tur antenna technology tha leh mobile network hmanraw tha tak an neih angai a.Heng te hi annihna ang taka hmang thei turin keini subscriber te hian mobile handset leh accessory tha tak hi kan neih atul bawk.
5G (Ultra Wideband , Low throughput (LPLT), IoT)
Hmasawnna a sang zel a, Cloud computing leh IoT( Internet of thing) te kan buaipui chho zel a. wireless connectivity kan hmang uar zel a. Subcriber kan pung zel a, Mihring tan mai bakah devices hrang hrang tan IP address mamawhna a pung chho nasa em em a. 4G spectrum ringawt chuan min daih ta lo.
4G aia chak tha leh connection pe tam thei tur 5G technology a rawn chhuak leh ta. Kum 2020 atang khan 5G enchhin tawh a ni. Ultra Wideband a hmanga, 4G wireless technologies 4G LTE-Advanced, HSPA+ leh WiFi te a hman bakah technology thar a keng tel bawk. 4G aia a let tam taka speed chak tha leh network capacity sang tak a nei thei. Hei mai bakah 4G maximum speed hi 100 Mbps a ni a, 5G maximum speed hi 10Gbps a ni thung. A let 100 laiin a sang tihna a ni.Latency hi 1-milisecond chauh a ni a, bandwidth hi unit area khatah 1000 a ni. Hei vang hian 4G LTE aia let 100 lai tam device support thei. Network energy usage hi 90% a tih hniam a ni.
Frequencies hi a bit tha hle a, millimeter waves 30GHz atanga 300GHz a ni bawk. Virtual networks hrang hrang low power leh low throughput (LPLT) networks a support a, hei hi tunlai hmanraw chang kang ber ber IoT (Internet of Things) tan a remchang hle.
5G hian Ultra Wideband a hmanga, 4G wireless technologies 4G LTE-Advanced, HSPA+ leh WiFi te a hman bakah technology thar a keng tel bawk. 4G aia a let tam taka speed chak tha leh network capacity sang tak a nei thei. Hei mai bakah . 4G maximum speed hi 100 Mbps a ni a, 5G maximum speed hi 10Gbps a ni thung. A let 100 laiin a sang tihna a ni.Latency hi 1-milisecond chauh a ni a, bandwidth hi unit area khatah 1000 a ni. Hei vang hian 4G LTE aia let 100 lai tam device support thei. Network energy usage hi 90% a tih hniam a ni.
Frequencies hi a bit tha hle a, millimeter waves 30GHz atanga 300GHz a ni bawk. Virtual networks hrang hrang low power leh low throughput (LPLT) networks a support a, hei hi tunlai hmanraw chang kang ber ber IoT (Internet of Things) tan a remchang hle. 5G hian 4G a rawn thlak (replace) dawn lo a. Technologies thar belh chho zelin 4G technology nen kum engemaw chhung chu a kal kawp dawn a ni.
Mobile generation thar a rawn chhuah apiang hian a hma aia chak tha zawka data rate sang zawk te, engemaw thil thar tha zawk apiangchhuak zel a. Mobile telecommunications standard tha zawk bakah service providers ten technical leh market lamah thil tam zawk min pek chhuah theih phah thin.Heivang generation thar ber ber te technology in a hrinchhuah a taka ngeia kan hmang thei tur hian keini mobile hmangtu te hian smart phone handset tha leh software application kan update ve zel angai a.
Hei bakah service providers hrang hrang te hian hardware infrastructure Software thar ber ber an neih a tul. 4G khawvela handset chhuak thar ber ber te nen kan awm tawh laia, duhthusama chak tha internet kan la neilo te hi chu mobile service providers leh local operator te mawhphurhna liau liau a nih avangin keini subscriber te hian nasa leh zuala pressure na taka kan pek pawh a tul thin awm e.
Tin, GPRS (General Packet Radio Service) technology arawn piang leh a, picture messages leh MMS (Multimedia Message Service) te a tih theih bawk. GPRS technology hmang hian Wireless Application Protocol (WAP) access, Multimedia Messaging Service (MMS) leh Internet communication services tangkai tak tak email lehWorld Wide Web te phone hmangin kan lo ti ve thei ta .2G hi mipui vantlang hman theih turin kum 1991 khan Finland ah a vawikhat nan an tlangzarh.
3G : MOBILE MULTIMEDIA LEH HIGH SPEED IP DATA NETWORKS KHAWVEL
2G phones hmasawnna chak tak avangin kan nitin hnathawhna hrang hrangah mobile phone kan hmang nasa zel a. Speed sang zawka internet kan access theih nan Data service chak tha leh rintlak zawk mamawhna a sang chho ta hle mai. Kum 2000 khan Mobile industry te chuan data transmission changtlung zawk a awm theih khan American CDMA 2000 leh European UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) te chu peih fel a ni. IMT-2000 (International MobileTele communications) thlazarna hnuaiah ITU (International Telecommunications Union) chuan guideline fel tak nen 3G technology an rawn duang chhuak leh ta. 3G tum ber chu multimedia services hrang hrang ti thei tura data rate tihsan a nih vangin 3G hun hmasa lam atangin generation hmasa in data transmission atan a circuit switching system a hman thin chu packet switching system hmangin an thlak leh ta.
Tin, 3G system ah hian Global System for Mobile communication (GSM) networks innghahna ruangam leh radio access technologies te thuam thatna a ni. Mobile networks tha zawk radio access technologies hrang hrang : Code Division multiple Access (CDMA), Enhanced Data rates for GSM Evolution (EDGE), Universal Mobile Telecommunications System (UMTS), High Speed Packet data Access (HSPA) hmang hian wireless voice telephony, mobile Internet access, fixed wireless Internet access, video calls leh mobile TV technologies thar kan nei thei ta bawk a ni.
2G system hnulamah hrim hrim hian mobile hmanga sumdawnna a pun chak em avangin telecommunicationstechnologies thar ber ber hmanga theih tawpa hardware processor hnathawh tihchak leh spectrum daih zaih thei ang bera hman thiam te a tul hle a Heivang hian CDMA leh GSM technology bakah technology tunlai ber ber nen 3G tihchangtlun tumin industry ten theih tawp an chhuah a. LTE (Long Term Evolution) leh WiMAX hmangin 3G an thuam chaka. Spectrum pawh daih zaih zawka hman anih bakah nasa takin data service pawh a chak phah bawk a.Mipui nawlpuiin kan tangkaipui theih dan tur kawng pawh ruahman mek a ni bawk.
Tin, 3G huam chhungah hian 3.5G and 3.75G te a awm leh bawk a, 3.5G ah hian High Speed Downlink Packet Access, 3GPP( 3rd Generation Partnership Project) Long Term Evolution, precursor of LTE Advanced Evolved HSPA technology hmangin 3G pangngai aia chak tha zawk a mobile telephony leh data technology design a ni.
4G: GROWTH OF MOBILE BROADBAND, VoiD,LTE,WiMAX, 3D TV, HDD VIDEO STREAMING
Khawvelah mobile hmanga internet access kan pung zel a, sorkar hmalakna leh sumdawnna hrang hrang atan mobile software (mobile Apps) tam tak an siam a. Duhthusama chak leh rintlaka data upload leh download turin 3G system hian min zo lo chu ani ta ber mai. Hmasawnna a chak tawh tehreng nen, mobile industry te chuan data transmition chak tha leh tlo zawk nei thei turin 3G system mobile broadband an thuam tha a, signal bandwidth leh data services chak tha zawk data-optimized 4th-generation technologies an rawn siamchhuak leh ta. 4G technology tum ber chu 3G aia chaka mobile phone a audio/video streaming quality sang tha tak neih hi a ni ber mai.
Hemi tihlawhtling tur hian data transmission atana 3G a packet switching system an hman chu IP (Internet Protocol) network hmangin an thlak a.VoIP (Voice on Internet Protocol) hmangin Voice call signal zawng zawng te pawh internet, LAN or WAN networks ah audio media angin a kal ta vek bawk. 4G technology mipui ten kan hman theih hmasa ber pahnih te chu Telia Sonera, Scandinavia te siamchhuah WiMAX standard leh LTE standard te hi an ni. 4G ah hian wireless modems hmangin laptops, smartphones leh mobile devices hrang hrangah mobile broadband Internet a access theih avangin Mobile web access, IP telephony, gaming services, high-definition mobile TV, video conferencing, 3D television leh cloud computing te kan lo nei chho ta zel anih hi.
4G CONFUSES AND ENHANCES
ITU’s IMT-2000 hmanga mithiam ten generation a bithliah dan hi 3G thleng hian a felfai thlap a, generation hmasa 2G leh 1G te nen pawh a inhmudik thlap laiin 4G chin bithliahna tur lai tak hi a buai ta tlat mai. ITU in LTE upgrade version leh WiMAX te chauh hi 4G category ah an khung laia operator tam takin LTE version hmasa leh UMTS HSPA+ networks 4G anga an pawm hi uluk taka an chhutin a diklo niin an hria. Heng LTE version hmasa (3GPP Release 8) te hi 3G pangngai aia sang si 4G ni pha chiahlo an ni zawka, non-standard communications ah chuan 3.9G tiin an dah.
21 October 2010 khan ITU’s Radiocommunication Sector ITU-R te chuan 4G mobile wireless broadband technology chungchangah khawvel hmun hrang hranga candidate 6 atangin uluk takin an zirchiang a.LTE pangngai ringawt hian 4G performance values (1 Gb/s data rate) a phalo tih a tarlang. 4G ni pha tura data rate atana technical requirements hrang hrang an tarlan te an zirchian hnuah LTE-Advanced” leh “Wireless MAN-Advanced) WiMAX 2) chin te chauh hi officialin 4G ah pawm a ni. 4G service tha leh chak tak nei turin mobile service provider leh operator te hian signal inhlawmkhawm chak tha tak pechhuak leh dawng thei tur antenna technology tha leh mobile network hmanraw tha tak an neih angai a.Heng te hi annihna ang taka hmang thei turin keini subscriber te hian mobile handset leh accessory tha tak hi kan neih atul bawk.
5G (Ultra Wideband , Low throughput (LPLT), IoT)
Hmasawnna a sang zel a, Cloud computing leh IoT( Internet of thing) te kan buaipui chho zel a. wireless connectivity kan hmang uar zel a. Subcriber kan pung zel a, Mihring tan mai bakah devices hrang hrang tan IP address mamawhna a pung chho nasa em em a. 4G spectrum ringawt chuan min daih ta lo.
4G aia chak tha leh connection pe tam thei tur 5G technology a rawn chhuak leh ta. Kum 2020 atang khan 5G enchhin tawh a ni. Ultra Wideband a hmanga, 4G wireless technologies 4G LTE-Advanced, HSPA+ leh WiFi te a hman bakah technology thar a keng tel bawk. 4G aia a let tam taka speed chak tha leh network capacity sang tak a nei thei. Hei mai bakah 4G maximum speed hi 100 Mbps a ni a, 5G maximum speed hi 10Gbps a ni thung. A let 100 laiin a sang tihna a ni.Latency hi 1-milisecond chauh a ni a, bandwidth hi unit area khatah 1000 a ni. Hei vang hian 4G LTE aia let 100 lai tam device support thei. Network energy usage hi 90% a tih hniam a ni.
Frequencies hi a bit tha hle a, millimeter waves 30GHz atanga 300GHz a ni bawk. Virtual networks hrang hrang low power leh low throughput (LPLT) networks a support a, hei hi tunlai hmanraw chang kang ber ber IoT (Internet of Things) tan a remchang hle.
5G hian Ultra Wideband a hmanga, 4G wireless technologies 4G LTE-Advanced, HSPA+ leh WiFi te a hman bakah technology thar a keng tel bawk. 4G aia a let tam taka speed chak tha leh network capacity sang tak a nei thei. Hei mai bakah . 4G maximum speed hi 100 Mbps a ni a, 5G maximum speed hi 10Gbps a ni thung. A let 100 laiin a sang tihna a ni.Latency hi 1-milisecond chauh a ni a, bandwidth hi unit area khatah 1000 a ni. Hei vang hian 4G LTE aia let 100 lai tam device support thei. Network energy usage hi 90% a tih hniam a ni.
Frequencies hi a bit tha hle a, millimeter waves 30GHz atanga 300GHz a ni bawk. Virtual networks hrang hrang low power leh low throughput (LPLT) networks a support a, hei hi tunlai hmanraw chang kang ber ber IoT (Internet of Things) tan a remchang hle. 5G hian 4G a rawn thlak (replace) dawn lo a. Technologies thar belh chho zelin 4G technology nen kum engemaw chhung chu a kal kawp dawn a ni.
Mobile generation thar a rawn chhuah apiang hian a hma aia chak tha zawka data rate sang zawk te, engemaw thil thar tha zawk apiangchhuak zel a. Mobile telecommunications standard tha zawk bakah service providers ten technical leh market lamah thil tam zawk min pek chhuah theih phah thin.Heivang generation thar ber ber te technology in a hrinchhuah a taka ngeia kan hmang thei tur hian keini mobile hmangtu te hian smart phone handset tha leh software application kan update ve zel angai a.
Hei bakah service providers hrang hrang te hian hardware infrastructure Software thar ber ber an neih a tul. 4G khawvela handset chhuak thar ber ber te nen kan awm tawh laia, duhthusama chak tha internet kan la neilo te hi chu mobile service providers leh local operator te mawhphurhna liau liau a nih avangin keini subscriber te hian nasa leh zuala pressure na taka kan pek pawh a tul thin awm e.
0 Comments