(The biggest Cyber criminal in Computer History !)
Er .Chhungpuia Renthlei
( He articles hi kum 2017 May thla a ziah a ni)
Aw le, tun tum chu computer khawvel history a computer virus hmanga cyber crime lian ber leh tawhkhirh ber hiala an sawi, kum in 2017 May thla tir lama khawvel nghawr nghing lawih khawpa computer khawih buaitu Ransomware chungchang ka han tarlang ve ang e.
Ransomware hi eng chiah nge ni le ?
Ransom tih hi mizo tawng chuan tlanna emaw intlanchhuahna tihna a ni. Virus chimawm tak, file khawih chhia a pawisa min dil thin tu ti ila a fiah mai awm e. Ransomware hi malicious software zinga mi a ni. Malicious software awmzia ber chu virus chikhata ni a,computer system ah lutin a rukin data hrang hrang a chhiar a, information a chhinchhiah vek a, message chi hrang hrang a tarlang thin. Ransomware in computer a khawihbuai dan ber chu kan computer a file pawimawh awm tha hle hle lai hawn theih miah loh turin min kalh sak hmiah hmiah mai a, chu mai duhtawk lovin pangngai taka hawng leh turin tlanna pawisa min thing let leh thin.
Keini mipui tam zawk ten tunhnai mai a social media hrang hrang kaltlanga kan hriat ransomware hi kum 1989 daih tawh a Joseph Popp program siamchhuah a ni. A tirah chuan “AIDS” Trojan tih leh PC Cyborg tih hming an vuah nghe nghe. Hetianga intlanchhuahna tura sum a phut tlat thin avang hian a hmingah Tlanna Virus ( Ransom Malware) an ti anih mai hmel e. He Ransom Malware hi a lam tawi in Ransomware tiin khawvel chuan kan lo hre lar ta a ni.
Ransomware chi hrang hrang te :
Ransomware hi family lian tak a ni a, a langsar zual deuh deuh te chu:
1. Encryptors ransomware chuan computer hmangtu te data pawimawh hrang hrang personal photos, archives, documents, databases, etc. te hman theih lohin a lock vek thin. Data hawn theih lehna turin tlanna pawisa (ransom payment) a phut nghal thin.
2. Blocker ransomware ve thung chuan computer systems (Windows operating system) a block hmiah mai thung a, computer hmang thei leh turin tlanna pawisa (ransom payment) a phut nghal thin.
3. Leakware(Doxware) ransomware : Hei hian information te ruchhuakin hmun dangah a tlangzarhah a vau thin.
4. Mobile ransomware: Android platform a bi tum ber. Mobile data pawimawh hman theih lohvin a siam thin
5. Reveton ransomware : license telloa software hmang ang a kan computer sawiin, Software pawisa pe a download tur te in thuneitu ang maiin message a tarlang thin.Kum 2012 velah European countries ah a lar hle.
6. CryptoLocker ransomware : Hei hian kan data leh software te hman theih loh turin a siam thin.Kum 2013 chhho ah khan a lar hle.Kum 2013 september khan Australia ah computeter a tibuai hle bawk
7. CryptoWall ransomware : Hei hian Microsoft windows a bitum bik a. Kum 2014 khan Advertisement dik lo tam tak an thehdarh kum 2014 chho khan website langsar tak tak a tibuai.
8. Fusob ransomware : Hei hi Mobile bitum tura an siam a ni. April 2015 leh March 2016 inkara mobile tibuaitu ransomware langsar ber a ni.
9. WannaCry ransomware : Hei hi tunlaia khawvelin a buaipui mek,.Kumin 2017 may thla tir lama internet kaltlanga computer engemawzat a tibuaitu hi a ni. Computer han ON chiah hian Windows hmang ho tan chuan Start menu etc lan hmain emaw, a lan rualin “Your Computer is Locked” etc. tih a rawn lang tel thin a, han close ngaihna a awm der lo thin ani. A “Lock” chhan emaw thui leh mumal hmel deuhvin a in ziak a, computer hman duh chuan pawisa pek a ngaih thu a inziak tel thin.
Ransomware history :
Sawi tawh angin ransomware virus hi kum 1989 daih tawhah khan siam a ni. Computer a tihbuai hmasak ber chu kum 1989 a Stockholm a AIDS conference an neihna hmuna kalkhawm (participants) computer a ni. Pariticipants hnena 20K Floppy Diskettes an semna ah a ruka thawndarh a ni. Floppy disk computer a an thunluh ve leh he ransomware virus hian Computer system file pawimawh awmna ber C: Drive a khawihbuai nghala, file pawimawh hman theih lohvin a lock nghal thin AIDS conference na hmuna thawndarh anih vangin AIDS Trojan tiin a hming an phuah nghe nghe. Tuna ransomware –Wannacry nen ang em em hi chu ti lutukin an ngai pawimawh lem lo.
Ransomware hmang hian criminal te chuan Kum 1989 khan computer hmangtu tam tak hnenah Software hmangtu license tawp angin message an thawn a, an software hman theih lohin an lock sak hmiah a, an hman leh theih nan PC Cyborg Corporation ah US$189 (Rs 12285) pe turin message an thawn nghal a ni.
Khawvelin tunlaia ransomware a buaipui ber , WannaCry ransomware rawn irhchhuahna bul ber chu kum 2013 a hmuhchhuah cryptographic algorithm khirh tak mai hmanga data leh system file lock thei CryptoLocker an tih hi a ni. Tahla lian tak hmanga kawngkhar kal hang deuh hian computer file leh data pawimawh an kalh hmiah mai thin. A hawnna chahbi (decryption key) lei nan pawisa an phut thin..
Tunlai a Ransomware Messages langsar zual te:
“Your personal files are encrypted”
“Your computer has been locked”
“FBI Online Agent has blocked your computer for a security reason”
“You became victim of the PETYA RANSOMWARE!”
“WARNING! Your personal files are encrypted”
“YOUR FILE HAS BEEN LOCKED”
Ransomware in a tihbuai langsar te :
CNN in a report danin Mithiam te chuan Ransomware hi khawvel a cyber crime history ah chuan a lian ber a ni. Ransomware in a bitum lian ber pakhat chu Microsoft Windows Operating system ( Windows XP leh Windows 2003 ) a ni. Heng te hi khawvel hmun hrang hrang mi maktaduai telin kan la hman, mahse Version thar tam tak zawk a chhuahtawh avanga microsoft ten an hluihlawn leh enkawl zui tawh loh te a ni. Heng te hi ransomware chuan a rawn bitum ta ngat mai reng a. Hetiang anih avang hian Microsoft chuan update software an siamchhuak nghal a. Microsoft chuan sorkar tan ralkhel dar vuak ngei ngei na tur a ni an ti hmiah mai.
Nikum 2016 January leh may thla inkarah ringawt khan ransomware families 50 lai mai hmuh belh a ni .Ransomware 76% te hi spam atanga thehdarh a ni. Ransomware 59% te hi email attachment leh embedded URLs atanga thehdarh a ni.FBI in a chhut dan chuan darkar tin hian khawvel hmun hrang hranga computer 4,000 zet mai hi ransomware in a tibuai mek.FedEx, Britain’s National Health Service leh Russian Interior Ministry te hi a tihbuai nasat ber ber te an ni.
Ransomware in pawisa pe tura a tih te hi chawhrualin Rs 19500 atanga Rs 39000 vel a ni thin.Tunlai hian Ransomware hian sumdawng te a target ber a, tunah hian email siamtu ( webmail providers) a bitum leh mek a ni.US President Trump a khan cybersecurity order a tihchhuah hnu lawkah ramsomware hian US sorkar computer pawimawh a lock nghal.
Hetih lai hian US government systems te a tihbuai loh thu an sawi thung. Khawvela antivirus lar tak mai Kasperkey Lab. hriat theih chinah dan chuan ram hrang hrang 100 chuang ah computer 45,000 zet a khawih buaia. Tin, Antivrus kan hman lar tak mai Avast pawhin ram hrang hrang 99 ah computer 57,000 zet a khawih chingpen thu an report bawk. Heng zingah hian Russia, Ukraine, Taiwan, Reuters e.t.c te chu a tuar nasa te an ni.
India pawh Gujarat sorkar computer 120 te, West Midnapore - Belda, Datan, Narayangarh leh Keshiyari te, Balurghat Bengal's South Dinajpur power pekchhuahna computer te ramsomware hian a tibuai mek bawk. kumin 2017 march thla atang khan Security a update nghal tih Union Minister Ravi Shankar Prasad chuan a sawi nghe nghe bawk. China ah government agencies leh schools tiamin 30,000 institutions a khawi buai bawk.
WannaCry ransomware laka inven theih dan:
1. Windows security patch MS17-010 hi install chuan computer a alo luttur a veng thei a. Windows automatic a update lo te tan https://technet.microsoft.com/en-us/library/security/ms17-010.aspx atang hian he security patch hi download theih in a awm a, download zawh ah install mai tur a ni.
2. Firewall atangin port 139, 445 leh 3389 te block tur.
3. Mi i hriat ngailoh hnen atanga eimail i dawn emaw, company i hriat ngailoh hnen atanga email i dawn emaw in attachment hawng suh.
4. SMB disable rawh. Hei hi windows features atangin a disable theih a ni.
5. I web browser ah pop-up block rawh. Hei hi browser setting ah set theih a ni emaw install theih a ni.
6. Windows security update thar ber install thin ang che.
7. Antivirus tha tak hmang la, update tha ang che.
I file pawimawh zualte external hard dik ah emaw, pendrive ah emaw DVD/CD ah te backup thin rawhTunlaiah internet hmangtu te khawvelah kan pung chho zel a, ransomware hi chu virus chi khat a ni maia, Virus dang hlauhawm tak tak a atam em em mai sia . Heivang hian cyber crime tuartu kan ni thei vek tih hria ila. fimkhur tlang ang u khai.
0 Comments